Obalamy mity na temat rezonansu magnetycznego

Rezonans magnetyczny (MRI) to jedno z najdokładniejszych badań obrazowych. Pozwala na szczegółową diagnostykę wielu schorzeń, od problemów neurologicznych po zmiany w obrębie narządów wewnętrznych i stawów. Mimo że MRI jest powszechnie stosowaną metodą diagnostyczną, narosło wokół niego wiele mitów i nieporozumień. Pacjenci często zastanawiają się: Czy rezonans jest bezpieczny? Czy MRI emituje szkodliwe promieniowanie? Czy badanie boli? Jak długo trwa i czy można się do niego odpowiednio przygotować?

W dzisiejszych czasach pacjenci coraz częściej chcą podejmować świadome decyzje dotyczące swojego zdrowia, dlatego warto opierać się na rzetelnych faktach, a nie na niesprawdzonych opiniach krążących w Internecie.

Właśnie dlatego postanowiliśmy obalić najczęściej powtarzane mity na temat rezonansu magnetycznego. W tym wpisie wyjaśnimy, jak naprawdę wygląda to badanie. Dowiesz się, na czym polega jego działanie, kto może je bezpiecznie wykonać i jak wygląda sam proces diagnostyczny. Dzięki temu podejdziesz do badania z pełnym spokojem i wiedzą, że nie ma się czego obawiać.

Zacznijmy od podstaw. Rezonans magnetyczny (MRI) to nowoczesna i niezwykle precyzyjna metoda diagnostyki obrazowej, która pozwala na uzyskanie szczegółowych obrazów wnętrza ciała. Dzięki niemu lekarze mogą dokładnie ocenić stan narządów wewnętrznych, stawów, naczyń krwionośnych oraz układu nerwowego. To badanie bezpieczne, nieinwazyjne i niezwykle skuteczne w wykrywaniu zmian chorobowych na bardzo wczesnym etapie.

MRI wykorzystuje silne pole magnetyczne oraz fale radiowe do uzyskania obrazów ciała w różnych płaszczyznach. W przeciwieństwie do tomografii komputerowej (TK), która bazuje na promieniowaniu rentgenowskim, rezonans nie emituje żadnego promieniowania jonizującego, co sprawia, że jest całkowicie bezpieczny (nawet przy kilkukrotnym wykonaniu badania).

Podstawowa różnica między rezonansem magnetycznym (MRI) a tomografią komputerową (TK) polega na sposobie uzyskiwania obrazów.

• MRI wykorzystuje silne pole magnetyczne i fale radiowe do wzbudzania w organizmie cząsteczek wody (dokładniej protonów wodoru). Sygnały generowane przez te protony są następnie przetwarzane przez komputer, który tworzy bardzo dokładne obrazy badanych struktur. Dzięki temu MRI doskonale sprawdza się w obrazowaniu tkanek miękkich, takich jak mózg, rdzeń kręgowy, mięśnie, więzadła czy narządy wewnętrzne.

• Tomografia komputerowa (TK) opiera się na promieniowaniu rentgenowskim i specjalnych detektorach, które rejestrują przechodzące przez ciało promienie. Jest idealnym badaniem do obrazowania kości, płuc, zatok czy układu naczyniowego. TK często stosuje się również w diagnostyce urazów, udarów i krwotoków wewnętrznych, ponieważ skanowanie trwa zaledwie kilka sekund.

• Jeśli konieczna jest dokładna ocena tkanek miękkich, np. w przypadku zmian neurologicznych, guzów czy problemów ze stawami – lekarz zleca rezonans magnetyczny.

• Jeśli istotne jest szybkie zobrazowanie struktur kostnych, płuc czy jamy brzusznej, częściej zaleca się tomografię komputerową.

Zobacz także: Kiedy rezonans a kiedy tomograf?

• Dokładność i szczegółowość – obrazy MRI są niezwykle precyzyjne, co pozwala wykryć nawet najmniejsze zmiany chorobowe.
• Brak promieniowania jonizującego – rezonans jest bezpieczny nawet dla dzieci i kobiet w ciąży (po I trymestrze).
• Możliwość obrazowania tkanek miękkich – MRI doskonale sprawdza się w diagnostyce neurologicznej, ortopedycznej i onkologicznej.
• Bezinwazyjność – badanie nie wymaga nacięć ani ingerencji w organizm pacjenta.
• Szerokie zastosowanie – MRI pozwala diagnozować choroby mózgu, kręgosłupa, serca, stawów, mięśni oraz narządów wewnętrznych.

Mit: Wiele osób obawia się, że rezonans magnetyczny działa podobnie jak prześwietlenie rentgenowskie czy tomografia komputerowa i naraża organizm na szkodliwe promieniowanie.

Fakt: Rezonans magnetyczny nie wykorzystuje promieniowania jonizującego, które jest obecne w badaniach RTG i TK. Zamiast tego działa na zasadzie silnego pola magnetycznego i fal radiowych, które są całkowicie nieszkodliwe dla organizmu. Oznacza to, że MRI można wykonywać wielokrotnie bez ryzyka kumulacji promieniowania. Badanie jest bezpieczne nawet dla dzieci i kobiet w ciąży (po pierwszym trymestrze, jeśli nie ma przeciwwskazań).

Mit: Niektórzy pacjenci obawiają się, że rezonans może powodować ból lub dyskomfort, zwłaszcza gdy trwa kilkadziesiąt minut.

Fakt: Samo badanie jest całkowicie bezbolesne. Nie ma żadnych igieł (chyba że podawany jest kontrast), cięcia skóry czy inwazyjnych procedur.

Jedyne, co może być niekomfortowe, to:

• konieczność pozostania w bezruchu przez czas trwania badania, zwykle od 10 do 60 minut (nowoczesne rezonanse wizjaMED skracają czas badania nawet o 50%),
• u niektórych osób z klaustrofobią długi pobyt w tunelu MRI może wywoływać dyskomfort, jednak w takich przypadkach stosuje się otwarte rezonanse lub badanie w sedacji (w pracowniach wizjaMED rezonanse mają większą gantrę, co poprawia komfort pacjentów).

Mit: Pacjenci czasami sądzą, że przed badaniem MRI konieczne jest rygorystyczne przygotowanie, podobne do badań endoskopowych.

Fakt: W większości przypadków nie ma żadnych skomplikowanych przygotowań. Badanie można wykonać o każdej porze dnia, bez konieczności stosowania diety czy unikania jedzenia.

Wyjątek stanowi rezonans magnetyczny z kontrastem, który wymaga:

• pozostania na czczo przez około 4–6 godzin przed badaniem,
• przeprowadzenia badania kreatyniny (u Pacjentów z niewydolnością nerek), aby sprawdzić czynność nerek.

Wyjątek stanowi także enetreografia i enterokolonografia, do których należy przygotować się co najmniej dobę wcześniej przyjmując leki przeczyszczające.

Poza tym jedyne zalecenia to zdjęcie wszelkich metalowych przedmiotów (biżuterii, zegarka, spinek) oraz poinformowanie lekarza wykonującego badanie o wszelkich implantach, rozrusznikach serca czy metalowych protezach, które mogą stanowić przeciwwskazanie do badania.

Mit: Jeśli masz jakikolwiek implant, nie możesz wykonać rezonansu magnetycznego, ponieważ pole magnetyczne może go uszkodzić lub przesunąć.

Fakt: To prawda, że niektóre starsze implanty mogą być przeciwwskazaniem do rezonansu, ale nowoczesne technologie pozwoliły na stworzenie implantów kompatybilnych z MRI.

Dotyczy to m.in.:

• większości implantów ortopedycznych (np. endoprotez stawów, śrub, płytek),
• stentów naczyniowych oraz niektórych modeli rozruszników serca,
• metalowych stabilizatorów w kręgosłupie.

Zawsze przed badaniem należy poinformować lekarza wykonującego badanie o obecności implantu – jeśli istnieje jakiekolwiek ryzyko, zostanie zaproponowana alternatywna metoda diagnostyczna, np. tomografia komputerowa. Dodatkowo, pacjent powinien posiadać stosowną informację o dopuszczeniu do MRI.

Mit: Kobiety w ciąży nie mogą wykonywać rezonansu, ponieważ może on zaszkodzić dziecku.

Fakt: Rezonans magnetyczny nie wykorzystuje promieniowania jonizującego, dlatego w niektórych sytuacjach może być bezpiecznie stosowany u kobiet w ciąży, zwłaszcza po pierwszym trymestrze.

MRI wykonuje się tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne, np. gdy inne metody diagnostyczne nie są wystarczające. Jeśli lekarz uzna, że badanie jest niezbędne, można je wykonać z zachowaniem odpowiednich środków ostrożności.

Nie stosuje się jednak kontrastu w badaniach MRI u kobiet w ciąży, chyba że jest to konieczne i skonsultowane z lekarzem.

Mit: Badanie MRI jest niezwykle czasochłonne i może trwać nawet kilka godzin.

Fakt: Średni czas trwania badania to od 15 do 45 minut, w zależności od badanego obszaru i rodzaju rezonansu.

Oto ile średnio mogą trwać różne rodzaje badań MRI:

• Rezonans stawu kolanowego, nadgarstka lub łokcia – ok. 15–25 minut.
• Rezonans kręgosłupa (odcinek szyjny, piersiowy lub lędźwiowy) – ok. 10 minut jeden odcinek
• Rezonans głowy (np. w diagnostyce neurologicznej) – ok. 20–30 minut.
• Pełne badanie z kontrastem – może potrwać dłużej, ok. 20–60 minut.

Najdłużej trwają badania wielonarządowe, ale w większości przypadków rezonans zamyka się w czasie poniżej godziny.

Mit: Po wyjściu z rezonansu od razu otrzymasz wynik i będziesz mógł go omówić z lekarzem.

Fakt: Samo badanie nie daje natychmiastowego wyniku, ponieważ obrazy muszą zostać dokładnie przeanalizowane przez lekarza radiologa.

Jak wygląda proces oceny wyniku rezonansu?

• Po badaniu – uzyskane obrazy są zapisywane w systemie cyfrowym oraz na płycie CD. Następnie są przesyłane do radiologa.
• Analiza obrazu – radiolog dokładnie przegląda zdjęcia, ocenia struktury anatomiczne i szuka ewentualnych nieprawidłowości.
• Sporządzenie opisu – lekarz przygotowuje szczegółowy opis badania, który następnie jest przekazywany pacjentowi lub lekarzowi prowadzącemu.

Czas oczekiwania na wynik może wynosić kilka tygodni, w zależności od placówki i stopnia skomplikowania badania. W nagłych przypadkach (np. podejrzenie udaru) opis może być wykonany w trybie pilnym.

Pamiętaj, że obraz z rezonansu bez opisu nie daje pełnej diagnozy, dlatego nie warto próbować interpretować go samodzielnie – kluczowa jest ocena specjalisty!

Rezonans magnetyczny to jedno z najdokładniejszych i najbezpieczniejszych badań obrazowych. Nie wykorzystuje promieniowania rentgenowskiego, dzięki czemu może być wykonywany nawet u dzieci i kobiet w ciąży (po konsultacji z lekarzem). Co więcej, badanie jest całkowicie bezbolesne i zazwyczaj nie wymaga specjalnego przygotowania.

Jeśli masz obawy związane z klaustrofobią, nowoczesne aparaty MRI oraz możliwość podania łagodnych środków uspokajających pozwalają przejść badanie w komfortowych warunkach.

Nie musisz podejmować decyzji samodzielnie – jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące badania, nasz zespół specjalistów chętnie odpowie na Twoje pytania i pomoże rozwiać wszelkie obawy.

Rezonans magnetyczny można wykonać zarówno na NFZ, jak i prywatnie w pracowniach wizjaMED w kilku miastach Polski. Pełną listę znajdziesz tutaj: Gdzie wykonać rezonans magnetyczny?

📞 Umów się na rezonans magnetyczny – zadzwoń pod 42 208 10 00 lub skorzystaj z e-rejestracji!